مذهب وهابيت چگونه مذهبى است؟

پاسخ به اين پرسش را در چند محور بايد خلاصه كرد:

 1 - بنيانگذار وهابيت محمد بن‏ عبدالوهاب ‏نجدى‏ (متولد 1115 و متوفى 1206 ه . ق) مى‏باشد و مسلك وى به نام پدرش وهاب، وهابيت ناميده مى‏شود.

- افكار محمد بن عبد الوهاب از انديشه‏هاى ابن تيميه حنبلى شامى كه در سالهاى 728 - 662 هجرى قمرى مى‏زيسته، گرفته شده است.

 3- منشأ انحراف وهابيت، سطحى‏نگرى و تمسك به ظواهر برخى از آيات و روايات است. آنان بر اين اساس نظراتى را ارائه نمودند كه با ديدگاه ساير مسلمانان، اعم از شيعه و سنى مخالفت صريح دارد.

 4- وهابيان براساس برداشت‏هاى خود، پاره‏اى از اعتقادات مسلمانان، مانند اعتقاد به جواز طلب شفاعت از انبيا و اولياى الهى و پاره‏اى از اعمال مسلمانان مانند توسلات و استمداد از انبيا و اوليا را مخالف اصل توحيد مى‏دانند و از اين رو مسلمانان را متّهم به كفر، شرك و بدعت مى‏كنند.

 5- در بسيارى از موارد قدرت‏هاى استعمارى و استكبارى از آنها حمايت كرده‏اند و آنان با دشمنان اسلام در جهت تفرقه و ايجاد شكاف در صفوف مسلمين و پاره پاره كردن امت اسلامى، همراه گشته‏اند.

 6- زمانى كه ابن‏تيميّه بعضى از افكار خويش را آشكار نمود و از جمله سفر براى زيارت قبر پيامبرگرامى اسلام ‏صلى الله عليه وآله وسلم را بدعت و حرام اعلام كرد، علماى مذاهب چهارگانه اهل سنت به مخالفت با او برخاستند و كتابهاى زيادى در بطلان عقيده ابن تيميه نوشتند و او را به دليل ابراز عقايد باطلش به زندان انداختند. ابن تيميه سرانجام در سال 728  ه . ق در زندان دمشق جان سپرد.

 7- انديشه‏هاى ابن تيميه با مرگ او تقريباً به فراموشى سپرده شد، تا اينكه در قرن دوازدهم محمدبن عبدالوهاب كه پيرو مذهب حنبلى بود، تحت تأثير افكار ابن‏تيميه قرار گرفت و به احياى انديشه‏هاى وى اقدام كرد. او با اين عمل ، با مخالفت علماى اسلام مواجه گرديد و حتى پدر و برادرش كه دو عالم مذهب حنبلى بودند او را طرد كردند. برادرش شيخ سليمان كتابى به نام اَلصّواعِقُ الالهيّه فِى الرَّدِّ عَلىَ الْوَهَّابيّةِ و كتابى ديگر به نام فصل‏الخطاب فى الرد على محمدبن عبدالوهاب نوشت.

انگلستان كه اين مذهب جديد را هماهنگ با اهداف استعمارى خود مى‏ديد و به خوبى مى‏دانست كه اين مذهب، تخم تفرقه و نفاق را در ممالك اسلامى خواهد پراكند و پايه‏هاى دولت عثمانى را سست مى‏كند، با تمام توان به حمايت از آن پرداخت. محمد بن عبدالوهاب با هم پيمانى محمدبن سعود - حاكم يكى از مناطق نجد - براى اشاعه و ترويج افكار خود، به جنگها و غارت‏هاى بسيارى دامن زد و هركس از پذيرفتن عقايد او سر باز مى‏زد با او بسان كافر حربى رفتار مى‏كرد و جان و مالش را حلال و مباح مى‏شمرد.

 8 - علامه محمد امين مشهور به ابن عابدين از علماى بزرگ حنفى در حاشيه خود بر كتاب رد المختار وهابيون را خوارج اين زمان ناميده و مى‏گويد: «وهابيون همانند خوارج فقط خود را مسلمان و ديگران را كافر مى‏دانند». [1]

 براى آگاهى بيشتر در مورد اين مذهب مى‏توان به كتابهاى كشف الارتياب نوشته علاّمه سيد محسن امين ، شناخت وهابيت و رد آن نوشته آقاى مولوى روضه باغى، آئين وهابيت نوشته استاد جعفر سبحانى  و عقايد اهل سنت و جماعت در رد وهابيت و بدعت ترجمه آقاى مولوى عبدالرحمن چابهارى مراجعه كرد.